Produkcja kul c.d.

Pierwszą, całkowicie metalową kulę do gry wymyślił  Paul Vincent Arabian Courtieu. W 1923 roku stworzył on kule ze stopu brązu i aluminium. Początkowo były one używane przede wszystkim do gry Lyon'skiej (le sport boules lub lyonnaise). Wykonane były z jednego kawałka stopu, formowanego pod wpływem wysokiej temperatury. Cechowały się miękkością i dość szybko ulegały zniszczeniu. Sporą popularność zyskały także kule z różnych stopów miedzi. 

W kilka lat później pojawiać się zaczęły pierwsze kule stalowe, by w 1947 rodzinna firma Rofritsch wykonała kolejny krok naprzód. Powstała kula ze szwedzkiej, hartowanej stali węglowej. Od tamtej pory od samego gracza oraz jego stylu i upodobań zależało, jaką kulę wybierze (ze stali węglowej, nierdzewnej bądź brązu).

Osiem podstawowych kroków przy produkcji kuli:

1. Wycięcie odpowiedniego kawałka metalowego rdzenia

2. Zmiażdżenie go przez kucie na gorąco

3. Tłoczenie zeń półkuli

4. Fazowanie jej brzegów, by nadać odpowiedni kształt

5. Wstępne lutowanie dwóch półkul

6. Automatyczne ich spawanie

7. Obróbka całości dla uzyskania kształtu, wagi i średnicy końcowej

8. Nanoszenie wymarzonych wzorów

Produkcja w piecach wg. techniki opracowanej przez Hervé Rofritsch'a odbywa się na pięciu głównych etapach:

1. Ogrzewanie – kule trafiają wtedy na 30 – 35 minut do pieca. Dla stali węglowej temperatura wynosi 850°, natomiast dla nierdzewnej 960°.

2. Hartowanie – polega na zanurzaniu gorących kul w zimnej, słonej wodzie (w przypadku kul ze stali węglowej), bądź kąpieli olejowej (kule ze stali nierdzewnej). Operacja ta ma na celu dokładnie zespolenie cząsteczek metalu i nadanie kuli odpowiedniej wytrzymałości

3. Kształtowanie – ma na celu uzyskanie odpowiednich cech twardości (twarde, półtwarde, miękkie), W tym celu ponownie się je ogrzewa do temperatury od 260 do 450° C. Operacja ta nadaje również wymaganą elastyczność, która zapobiega nadmiernemu odbijaniu się od podłoża po upadku. 

4. Wykończenie – czyli wygładzanie nierówności powstałych podczas obróbki cieplnej, polerowanie. Następnie zabezpiecza się kule na czas transportu i magazynowania. Przykładowo te ze stali węglowej są lakierowane, przy czym warstwa ta schodzi podczas użytkowania, gry.

5. Kontrola jakości – sprawdzenie zgodności twardości, masy, wyważenia i średnicy z obowiązującą normą. By kula została dopuszczona do gry jej masa musi się zawierać w przedziale +/- 1% normy.

(cz.1 tutaj)

texte par Raphaël, photo: musee de la boule